ÇİSİP – Türkiye’de iklim değişikliği ve çevre konularında sağlık işbirliği projesi
2020 yılından bu yana HEAL (Sağlık ve Çevre Birliği), HASUDER (Halk Sağlığı Uzmanları Derneği) ve Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü iş birliğiyle “Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi” (Türkçe kısaltması ‘ÇİSİP’) yürütmektedir. Üç yıllık bu proje, Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.
Projenin amacı, Türkiye’deki sağlık sektörünün çevre, iklim ve sağlık alanındaki son gelişmelerden haberdar olması, bu alanlardaki kapasitesinin geliştirilmesi ve ilgili politika tartışmalarına kurumsal ve bireysel katılımı kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, Türkiye’deki sağlık uzmanları ile AB sivil toplumu arasında daha fazla iletişim ve paylaşımın sağlanmasıdır.
ÇİSİP ağı şu anda Türk Toraks Derneği, Türk Tabipleri Birliği, Halk Sağlığı Hemşireleri Derneği, Namık Kemal Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve halk sağlığı, veteriner hekimlik, tıbbi biyoloji gibi çeşitli sağlık alanlarında bireysel uzmanlar ve temsilcileri olmak üzere yaklaşık 50 üyeden oluşmaktadır.
ÇİSİP çatısı altında iklim değişikliği ve sağlık, hava kirliliği ve sağlık, Sağlık Etki Değerlendirmesi (SED) ve tarım olmak üzere dört ana tematik alanda çalışma grubu oluşturulmuştur. Bu çalışma gruplarıyla ilgili daha fazla bilgi burada bulunabilir. Bu çalışma gruplarındaki bilgi paylaşımları, ÇİSİP’in çeşitli faaliyetlerine katkı sağlamaktadır.
Geçmiş iki yılda, eğitimler, web seminerleri, brifingler ve savunuculuk faaliyetleri gibi etkileşim yaratan çıktı ve başarılar elde edilmiştir.
Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan bilgi notları arasında Tek Sağlık, 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26), Sıcak Hava Dalgaları ve Hava Kirliliği gibi konular yer almaktadır. 2023 yılında daha fazla bilgi notu yayımlanacaktır.
İnternet seminerleri, Türk sağlık paydaşlarını Avrupa’daki uzmanlarla bir araya getirerek çevre, iklim ve sağlık konularında önemli konuları tartışmak amacıyla düzenlenmiştir. Tüm internet seminerlerinin kayıtları, İngilizce ve Türkçe olarak herkesin izlemesi için YouTube’da mevcuttur. Bunlar:
Ayrıca, HEAL, HASUDER ve Kocaeli Üniversitesi, hava kirliliğinin sağlık etkilerini tahmin etmek için hesaplama araçları ve Sağlık Etki Değerlendirmesi (HIA) üzerine bir dizi eğitimler de düzenlenmiştir.
ÇİSİP ağı katılımcıları, iklim değişikliği konusunda Türkiye’deki karar vericilerle (Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı onaylaması ve iklim yasası üzerine tartışmalar öncesinde) iklim, çevre ve sağlık konularında önerilerini paylaştılar ve temiz hava çalışmaları için destek vermişlerdir.
2023 yılında da proje katılımcıları, Türkiye’de ne yapılabileceği konusunda farkındalığı artırmak ve iklim değişikliği ve çevresel tehditler göz önüne alındığında sağlık korumasını güçlendirmek için tekrar aktiflerdir.
Türk sağlık kuruluşlarından temsilciler veya bireylerle daha fazla bilgi için iletişime geçmekten memnuniyet duyarız:
Berkay Hacımustafa, Proje Koordinatörü, berkay@env-health.org
Funda Gacal, Proje Süpervizörü, funda@env-health.org